Объекти таҳқиқ - раванди таъсис ва ташаккули ниҳодҳои мақомоти адлия дар Ҷумҳурии Мухтори Шуравии Тоҷикистон (1924-1929) мебошад, ки дар ҳайъати ҶШС Ӯзбекистон ташкил шуда буд. Зикр гардидааст, ки дар ҷумҳурӣ дар ибтидо таҷрибаи ҶХШ Бухоро ва ҶМШС Туркистон ва қонунҳои амалкунандаи ҶШС Ӯзбекистон ва ИҶШС татбиқ мегардид. Дар давоми солҳои 1924-1929 дар ҶМШС Тоҷикистон Комиссариати адлия, шуъбаи Тоҷикистонии Суди Олии Ӯзбекистон, додгоҳҳои ноҳиявӣ, ҳуҷраҳои судяҳои халқӣ, сессияи меҳнатии додгоҳ, Суди Олӣ ташкил карда шуданд. Таъкид шудааст, ки дар ҳамин давра Кодекси ҷиноятӣ, Кодекси мурофиаи гражданӣ, кодекси ҷангал, Кодекси замин, Кодекси истилоҳотию меҳнатӣ қабул карда шудаанд, ки онҳо ба кодексҳои дахлдори РСФСР монанд буданд, аммо тағйирот ва иловаҳои зиёдеро дарбар мегирифтанд, ки инъикоскунандаи хусусиятҳои маҳаллӣ буданд. Хулоса шудааст, ки раванди таъсис ва ташаккули мақомоти адлия дар ҶМШС Тоҷикистон як марҳилаи асосгузор ва муайянкунандаи таърихи ҳуқуқии кишвар буда, ба таҳкими истиқлолияти ҳуқуқии ҷумҳурӣ ва шаклгирии низоми ҳуқуқии миллӣ асос гузошт.
ҶМШС Тоҷикистон, мақомоти адлия, Комиссариати халқӣ адлия, суд, кодексҳои ҳуқуқӣ, таърихи ҳуқуқ, додгоҳҳои ноҳиявӣ
1. Бойгонии давлатии марказии Ҷумҳурии Тоҷикистон (БДМ ҶТ). –Хазина 9.-Рӯйхат1.-Парванда1.-Варақ1, 6, 7, 10, 12 (Протоколҳои ҷаласаи кумитаи инқилобии Ҷумҳурии мухтори шуравӣ сотсиалистии Тоҷикистон №1 аз 07.12.1924).
2. БДМ ҶТ.-Х.9.- Р.1.- П.11. - В.13-17.
3. БДМ ҶТ.-Х.9.- Р.1.- П.13. – В. 35-40.
4. БДМ ҶТ.-Х.9.- Р.1.- П.15. – В.19.
5. БДМ ҶТ.-Х.9.- Р.1.- П.179. – В.162-164,176-179.
6. БДМ ҶТ.-Х.9.- Р.1.- П.27. – В. 88-91.
7. БДМ ҶТ.-Х.9.- Р.1.- П.36. - В.125-130.
8. БДМ ҶТ.–Х.9.-Р.3. - П.118. - В. 146.
9. Васикова М.С. Развитие законодательства Узбекской ССР и проблемы его кодификации: автореф. дисс… д-ра юрид. наук: 12.00.01/ М.С. Васикова. – Ташкент, 1974. – 41 с.
10.Еникеева 3. Г. Автономная республика / 3. Г. Еникеева. – Москва: Юрид. лит., 1964. – 83 с.
11.История национально-государственного строительства СССР (1917-1936). – Москва: Мысль,1968. – 504 с.
12.История Советской Конституции в документах, 1917 - 1956 гг. / Сост.: Липатов А.А., Савенков Н.Т.; Предисл.: Студеникин С.С. (Общ. ред.) – Москва: Госюриздат, 1957. – 1045 с.
13.Мирзоева К.А. Становление и развитие органов прокуратуры и прокурорского надзора в Таджикистане (20-е — середина 30-х гг.): автореф. дисс… канд. юрид. наук: 12.00.11. – Москва, 1996. – 26 с.
14.Мухаммадиев И.С. Образование и становление органов прокуратуры на севере Таджикистана в 1923-1930 гг. (исторический аспект исследования): автореф. дисс… канд ист. наук: 07.00.02 / И.С. Мухаммадиев. – Худжанд, 2009. –27 с.
15.Назаров Н.Д. История таджикской милиции: Этапы становления, развития и совершенствования / Н.Д. Назаров. – Душанбе, 2005. – 249 с.
16.Назаров Н. Д. Организационно – правовые основы становления и развития милиции Таджикистана (1917-2006 гг.): автореф. дисс... д-ра юрид. наук // Н.Д. Назаров. - Москва, 2007. – 64 с.
17.Пираков Х. М. Об организационно-правовых основах формирования судебных органов Таджикистана в первые годы советской власти // Вестник Педагогического университета. – 2015. - № 3-1 (64). – С.276-280.
18.Правда Востока. 30 ноября 1924 г.
19.Собрание кодексов Узбекской ССР. – Самарканд, 1929. Ст.441.
20.Собрание кодексов Узбекской ССР. – Самарканд, 1929. С.54-83.
21.Собрание узаконений и распоряжений рабоче-дехканского правительства Узбекской ССР (СУ УзССР), 1925, №9.ст.102, ст. 174, ст.175, ст.282.
22.СУ УзССР, 1926. № 11-12, ст.53, ст.54, ст.55.
23.СУ УзССР, 1927. № 36, ст.228.
24.СУ УзССР, 1927. № 40, ст.257.
25.СУ УзССР, 1928. № 15, ст.136.
26.СУ УзССР, 1928. № 3, ст.16.
27.Тахиров Ф.Т. Становление советского права в Таджикистане / Ф.Т. Тахиров. – Душанбе, 1987. – 192 с.
28.Хокироев А.Ю. Формирование и развитие органов милиции в Северном Таджикистане (1917-1929 гг.): дисс…канд. ист. наук:07.00.02 /А.Ю. Хокироев. – Худжанд, 2019. – 166 с.
29.Шодиев И.Р. Развитие судебной системы в Таджикистане (вторая половина XIX – начало XXI вв.): автореф. дисс… канд. юрид. наук; 12.00.01 / И.Р. Шодиев. – Душанбе, 2010. – 27 с.