Ҷиҳатҳои назариявию амалии масъалаи иҷтимоигардонии сиёсӣ дар Тоҷикистон мавриди таҳлил қарор гирифтааст. Мазмун, моҳият ва пайдоиши мафҳумҳои «иҷтимоигардонӣ», «иҷтимоигардонии сиёсӣ» ҳамчун категорияҳои илмӣ, ки дар илмҳои ҷомеашиносӣ истифода бурда мешаванд, баррасӣ гардидааст. Навъҳо ва таърифҳои гуногуни иҷтимоигардонии сиёсӣ, ки дар осори муҳаққиқон дучор мешаванд, шарҳу тавзеҳ дода шудаанд. Дар навбати худ, таърифи муаллифии мафҳуми мазкур пешниҳод гардидааст: иҷтимоигардонии сиёсӣ раванди мақсадноки интиқол додани арзишҳои иҷтимоиву сиёсӣ, мутобиқсозии шахс ба муҳити низоми сиёсии ҷомеа бо роҳи ҳифзи тартибот ва рушди устувори давлат мебошад. Масъалаи давраҳои иҷтимоигардонии сиёсӣ, институтҳо ва агентҳои иҷтимоигардонии сиёсӣ, аз рӯи кадом модел пеш рафтани иҷтимоигардонии сиёсии шаҳрвандон, ки он бо сатҳи маърифатнокии сиёсӣ, маданияти сиёсии шаҳрвандон ва рушди ҳаёти сиёсии давлат алоқмандии зич дорад, инъикос гардидаанд. Моделҳои иҷтимоигардонии сиёсии тобеиятӣ, ғайримуташаккил ва рағбатнокӣ вобаста ба шароити низоми сиёсии демократии Тоҷикистон мавриди таҳлил қарор гирифта, бо назардошти рӯ овардани кишвар ба бунёди ҷомеаи шаҳрвандӣ, ки дар маркази он ҳуқуқу озодиҳои инсон қарор дорад, модели рағбатнокӣ муҳим ва афзалиятнок унвон шудааст.
иҷтимоигардонӣ, иҷтимоигардонии сиёсӣ, моделҳои иҷтимоигардонии сиёсӣ, Ҷумҳурии Тоҷикистон, давлати демократӣ, ҷомеаи шаҳрвандӣ, ҳуқуқу озодиҳои инсон
1. Зокиров Г.Н. Сиёсатшиносӣ. – Душанбе: Эр-граф, 2010. – 520 с.
2. Идиев Х., Самиев Б.Ч., Гиёев Қ.Ҳ. Сотсиология. – Душанбе: Деваштич, 2006. – 159 с.
3. Идиев Х.У. Тоҷикистон дар масири тағйироти иҷтимоӣ. – Душанбе: Дониш, 2016. – 119 с
4. Истон Д., Деннис Дж. Дети в политической системе: основа политической законности // Вестник МГУ. Серия 18. Социология и политология. – 2001. – №3. – С. 76–97.
5. Комилова М.Д. Ҷамъияти шаҳрвандии ҷавонон дар шароити ҷомеаи тағирёбандаи тоҷик. – Душанбе: Таминотчӣ, 2018. – 148 с.
6. Консепсияи миллии тарбия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон. Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 3 марти соли 2006, №94. – Душанбе, 2006.[Манбаи электронӣ]. URL: http://www.adlia.tj/show_doc.fwx?rgn=31987 (санаи муроҷиат: 16.07.2021)
7. Крапивенский С.Э. Социальная философия. – М.: Владос, 2003. – 416 с.
8. Морозов С.И., Черных Н.С. Политические технологии и механизмы социализации/ресоциализации студенческой молодежи в условиях реализации национальной модели модернизации России // Вестник Волгоградского государственного университета. Сер 4. Ист. 2012. – №2 (22). – C.132-139.
9. Мудрик А.В. Социализация человека: учебное пособие для студ. высш. учеб. заведений / А.В. Мудрик. 3-е изд., испр. и доп. – М.: Издательство Московского психолого-социального института, 2011. – 736 с.
10. Мухаев Р.Т. Политология: учебник для вузов. Издание второе. – М., 2001. – 432 с.
11. МуҳаббатовА. Демократиявагуногунандешӣ – асосимаънавииташакулисистемаибисёрҳизбӣ дарТоҷикистон // МасъалаҳоиактуалииравандҳоисиёсииТоҷикистон. Қисми IV. – Душанбе: Эр-граф, 2016. – С. 9-19.
12. Песков А.Е., Кленина Е.А. Роль политической социализации молодежи в сохранении демократического потенциала общества // Вестник АГТУ. – 2014. – №2(58). – С.110-113.
13. Саидзода Ш.Ш. Сотсиализатсия – яке аз роҳҳои баланд бардоштани маърифати сиёсии шаҳрвандон// Ахбори ДДҲБСТ. – 2018. – №3(76). – С.135-143.
14. Тощенко Ж.Т. Фантомы современного российского общества // Гуманитарий Юга России. – 2014. – №1. – С.12-24.
15. Ҳайдаров Р. Ваҳдати миллӣ ва ватандӯстӣ шоҳсутуни идеяи миллии тоҷиконанд. Суроғаи эл.: https://jumhuriyat.tj/index.php?art_id=44762 (санаи муроҷиат: 15.08.2021)
16. Шестопал Е.Б. Личность и политика. Критический очерк современных западных концепций политической социализации. – М.: Мысль, 1988. – 203 с.
17. Шляхун П.П. Политология / П.П. Шляхун. – Киев: Либидь, 2002. – 576 с.
18. Раҳмон Эмомалӣ. Суханронӣ дар таҷлили Рӯзи дониш, дарси сулҳ ва оғози соли нави таҳсил. Суроғаи элек.: http://president.tj/node/12908 (санаи муроҷиат: 09.08.2021).
19. Ятимов С. Хирадсолорӣ ва оини давлатдорӣ. – Душанбе: Ганҷ нашриёт, 2019. – 208 с.
20. Grenstein, F. A note on the ambiguity of political socialization: definitions, criticism and strategies of inquiry / F. Grenstein // The civil culture revisited. Ed. Almond and Verba. – Boston, 1980. – 237 р
21. Hyman, H. Political Socialization. A Study in the Psychology of Political Behavior / H. Hyman. – Glencoe: The Free Press, 1959. – 175 p.