Проанализированы способы реализациифункций государства как основы укрепления суверенитета Республики Таджикистан согласно современным научным идеям в области права и теории государства. Отмечается, что с учетом возрастающих глобальных угроз и опасностей, реализация функций государства имеет важное значение и является одним из ключевых компонентов обеспечения и защиты суверенитета государства. Рассмотрены точки зрения зарубежных и отечественных ученых о понятиях, видах и формах реализации функций государства и их роль в укреплении государственного суверенитета. Подчеркивается, что более целесообразным является разделение функций государства на внутренние, внешние и смешанные. В частности к смешанным функциям государства относятся оборонные, экологические и информационные. Отмечено, что каждая функция государства реализуются с использованием правовых (правотворческая деятельность, исполнение права, правовая защита) и организационных форм (подготовка проектов законов, созыв сессий парламента, организация голосования и т.д.).
государство, функции государства, виды функций государства, формы реализации функций, внутренние функции, внешние функции, смешанные функции
1. Азизкулова Г.С., Камолов И.И. Теория государства и права. Схемы определения и вопросы тестов / Азизкулова Г.С., Камолов И.И. – Душанбе, 2013. – 357 с.
2. Алексеев С.С., Архипов С.И. и др. Теория государства и права / Алексеев С.С., Архипов С.И. – Москва, 2005. – 496 с.
3. Алексеев С.С. Право: азбука – теория – философия: Опыт комплексного исследования / Алексеев С.С. – Москва: Статут, 1999. – 958 с.
4. Бухтерева М.А. Формы реализации функций государства: дис. … канд. юрид. наук / Бухтерева М.А. – Москва, 2003. – 202 с.
5. Бахрах Д.Н. Советское законодательство об административной ответственности / Бахрах Д.Н. – Пермь, 1969. – 344 с.
6. Загайнов Л.И. Экономические функции советского государства / Загайнов Л.И. - Москва: Юрид. лит., 1968. – 296 с.
7. Ибрагимов Д.К. Информационная функция государства и ее реализация в Республике Таджикистан: вопросы теории и практики: автореф. дис. … канд. юрид. наук / Ибрагимов Д.К. – Душанбе, 2019. – 179 с.
8. Қарори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистондар хусуси дохил кардани тағйироту иловаҳо ба эъломияи Истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистон.- (Ахбори Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 09.09. 1991, №18, мод.238).
9. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон» аз 24 декабри соли 2022, № 1920.
10.Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак». – 20.06.2024, № 2049.
11.Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи танзими ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон». – 20.06.2024, № 2048.
12.Қодирзода М.А. Функсияи экологии Тоҷикистон дар шароити муосир: масъалаҳои назариявӣ ва амалӣ: дисс номзади илмҳои ҳуқуқшиносӣ / Қодирзода М.А. – Душанбе, 2023. – 191 с.
13.Қодирзода М.А. Функсияи экологии Тоҷикистон дар шароити муосир: масъалаҳои назариявӣ ва амалӣ: монография: нашри аввал / Қодирзода М.А. – Душанбе: Меҳроҷ-граф, 2024. – 220 с.
14.Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон. – Душанбе, 1994. – Мод. 11.
15.Матузов Н.И., Малько А.В. Теория государства и права / Матузов Н.И., Малько А.В. – Москва: Юристъ, 2004. – 245 с.
16.Нерсесянц B.C. Различие и соотношение права и закона как междисциплинарная проблема / Нерсесянц B.C. // Вопросы философии права. – Москва, 1973. – 453 с.
17.Насриддинзода Э.С. Назарияи давлат ва ҳуқуқ (воситаи таълимӣ) / Насриддинзода Э.С. – Душанбе: Меҳрона-2017, 2019. – 204 с.
18.Общая теория права и государства / под ред. В.В. Лазарева. – 3-е изд., перераб. и доп. – Москва: Юристъ, 2001. – 209 с.
19.Пискотин М.И. К вопросу о функциях Советского государства в современный период / Пискотин М.И. // Советское государство и право. - 1958. - № 1. – С. 90-91.
20.Пахаленко Н.Б. От тоталитаризма к демократии: о функциях государства в переходный период / Пахаленко Н.Б. // Политические проблемы теории государства. – М., 1993. – 28-38.
21.Попков В.Д. Обеспечение благосостояния народа – выражение гуманистической роли социалистического государства / Попков В.Д. // Советское государство и право. – 1965. – № 8. – С. 23-25.
22.Попков В.Д. Развитие функций социалистического государства в процессе построения коммунизма / Попков В.Д. // Советское государство и право. – 1958. – № 10. – С. 9-10.
23.Радько Т.Н. Теория государства и права / Радько Т.Н. – Москва, 2001. – 811 с.
24.Ростовщиков И.В. Права личности в России: их особенности и защита органами внутренних дел / Ростовщиков И.В. – Волгоград, 1997. – 192 с.
25.Сативалдыев Р.Ш. Функции государства – актуальная проблема юридической науки / Сативалдыев Р.Ш. // Правовая жизнь. – Душанбе, 2016. – № 4 (16). – С. 6-14.
26.Сотиволдиев Р.Ш. Назарияи давлат ва ҳуқуқ: китоби дарсӣ / Сотиволдиев Р.Ш. – Душанбе, 2014. – 568 с.
27.Сативалдыев Р.Ш. Актуализация проблемы функций государства на современном этапе / Сативалдыев Р.Ш. // Вестник ТНУ: Серия социально-экономических и общественных наук. – 2016. – № 2/7 (2013). – С. 216-217.
28.Тихомиров Ю.А. О модернизации государства / Тихомиров Ю.А. // Журнал российского права. – 2004. - № 4. – С. 6-7.
29. Усмонов С. Маърифати экологӣ ва рушди устувори ҷомеа / Усмонов С. – Душанбе, 2012. – 237 с.
30.Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Дар бораи тадбирҳои тақвият бахшидани сатҳи ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ, зиёд намудани маоши амалкунандаи вазифавии хизматчиёни давлатӣ, кормандони ташкилотҳои буҷетӣ, андозаи нафақа ва стипендия. 9.11.2024, № 671.
31.Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи ҷудо кардани 25 ҳазор гектар замин барои хоҷагии ёрирасони шахсии шаҳрвандон» аз 1 декабри соли 1997, № 874.
32.Хропанюк В.Н. Теория государства и права: учебное пособие для высших учебных заведений / Хропанюк В.Н. / под ред. В.Г. Стрекозова. – Москва, 1993. – С. 119.
33.Ҳасанов С., Ҳасанов М. Назарияи давлат ва ҳуқуқ: китоби дарсӣ / Ҳасанов С., Ҳасанов М. – Душанбе: Илм, 2017. – 496 с.
34.Ҳафиззода Ш.Х. Функсияи ҳифзи ҳуқуқии давлати соҳибистиқлоли Тоҷикистон: масъалаҳои назариявӣ ва амалӣ: диссертатсияи номзади илмҳои ҳуқуқшиносӣ / Ҳафиззода Ш.Х. – Душанбе, 2018. – 215 с.
35.Ҳамидов Ҳ, Ализода З.Назарияи давлат ва ҳуқуқ: воситаи таълимӣ / Ҳамидов Ҳ, Ализода З. – Душанбе, 2004. – 370 с.
36.Чиркин В.Е. Государствоведение: учебник / Чиркин В.Е. – 2-е изд., испр. и доп. – Москва, 2000. – 384 с.
37.Шарифзода С.Ш. Шаклҳои амалишавии функсияҳои давлати Тоҷикистон: масъалаҳои назариявӣ-амалӣ: монография / Зери таҳрири Сотиволдиев Р.Ш. – доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, професор, мудири кафедраи назария ва таърихи давлат ва ҳуқуқи факултети ҳуқуқшиносии ДМТ / Шарифзода С.Ш. – Душанбе: Матбааи ДМТ, 2020. – 240 с.